Khmer Dictionary: ម
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
មហា --
(មើលក្នុងពាក្យ មហា) ។
-
មហាកថានៈ
( ប. សំ.បកតិសំខ្យា ( ប្រើត្រឹមតែ សំខ្យា. គឺសំខ្យាសព្ទ ក៏មាន ) )
[មៈហាកៈថា ន៉ៈ ]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
ចំនួនបកតិសំខ្យាមួយរយសែនកថានៈ (ច្រើនប្រើតែក្នុងគម្ពីរខាងពុទ្ធសាសនា) ។
-
មហាក្សត្រានុភាព
( ន.នាមសព្ទ )
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
អានុភាពរបស់ព្រះមហាក្សត្រ, អំណាចតេជះ, សេចក្ដីអង់អាច, សេចក្ដីក្លាហានរបស់ព្រះមហាក្សត្រ ។
-
មហាត
( ន.នាមសព្ទ )
មនុស្សពូជសូទ្រៈពួកពលរក្សាដំរី, សេះ, គោ, ក្របីព្រះរាជទ្រព្យក្នុងបុរាណសម័យ; ជាមនុស្សព្រហើនដោយអាងរាជានុភាព, ច្រើនបណ្ដាយដំរី, សេះ ឬគោក្របីឲ្យចូលលុកលុយស៊ីដំណាំអ្នកស្រុក មិនសូវក្រែងរអែងចិត្តគេ : ពួកមហាត ។ ព. ប្រ. ពួកថ្លើងឬក្មេងពាលដែលឥតរបប មិនស្ដាប់ពាក្យចាស់ហាមប្រាម ក៏ហៅថា មហាត ដែរ, ហៅដោយប្រៀបប្រដូចទៅនឹងសូទ្រៈជាពួកមហាតនុះឯង; គេតែងនិយាយថា ឥតរបបដូចជាមហាត; (គួរនឹងចូលចិត្តថា ពាក្យនេះក្លាយមកពី សំ. មហត្វ “ភាវៈនៃអ្នកធំ (ហ្លួង)” ដោយសំដៅសេចក្ដីថា “អាងអំណាចអ្នកធំ (អំណាចហ្លួង”); បើតាមន័យនេះ គួរសរសេរជា មហត្វ; ឬក៏ពាក្យ មហាត < សំ. មហត៑ ?) ។
-
មហាតថៃ
( ន.នាមសព្ទ )
( ស.សៀម ( ភាសាសៀម ) )
(មហាតទៃយ អ. ថ. មៈហាត-ថៃ) ឈ្មោះក្រសួងរដ្ឋមន្ត្រីសម្រេចកិច្ចការរាជការទទួលភារៈគ្រប់គ្រងខាងការរដ្ឋបាល; ខ្មែរប្រើជា មហាថៃ ក៏បាន; សម័យមុន រួមក្រសួងធម្មការចូលផង ហៅថា ក្រសួងមហាថៃ និងធម្មការ ឬ--មហាថៃធម្មការ ។ សព្វថ្ងៃខ្មែរប្រើជា មហាផ្ទៃវិញ (តាមក្នុងបុរាណសម័យព្រេងនាយ) ។
-
មហាតលិក
( ន.នាមសព្ទ )
[មៈហាត្លិក]
( ស.សៀម ( ភាសាសៀម ) )
(មហាតលេ៏ក អ. ថ. មហាតឡិក) ខ្ញុំរាជការមានមុខងារគាល់បម្រើព្រះរាជា : ក្រុមមហាតលិក (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) រាជុបដ្ឋាក ផង); បើអ្នកដែលនៅគាល់បម្រើក្សត្រិយ៍ពីត្រឹមថ្នាក់ព្រះអង្គម្ចាស់ចុះមកច្រើនហៅថា មហាឡិក ឬ មត្លិក ។
-
មហាម៉ាត់
( ន.នាមសព្ទ )
or មហាហ្ម័ត
(ពាក្យអារ៉ាប់ ម៉ូហ័មម៉ាត់) នាមរបស់សាស្ដាម្នាក់ កើតនៅក្រុង ម៉េក្កះ ដែនអារ៉ាប់ ក្នុងខាងដើមសតវត្សទី ១២ នៃពុទ្ធសករាជ (ព. ស. ១១១៣ ឬ ១១១៤ ) , ជាមេលទ្ធិបង្កើតសាសនា អ៊ិស្លាម; ធ្វើមរណកាល នៅក្រុង ម៉េឌីន ឬ ម៉េឌីន៉ា (ដែនអារ៉ាប់) ក្នុងកាលពុទ្ធសករាជ ១១៧៥; ពួកជនជាសាវ័កបានកំណត់តាំងសករាជ អ៊ិស្លាម (រាប់ ១) ពីត្រឹមថ្ងៃដែលមហាម៉ាត់ដោះខ្លួនគេចចេញពីក្រុង ម៉េក្កះ ទៅនៅឯស្រុក យ៉ាតៈរ៉េប (ដែលតមកក្លាយជាស្រុកក្រុងឈ្មោះ ម៉េឌីន ឬ ម៉េឌីន៉ា) ក្នុងកាលពុទ្ធសករាជ ១១៦៥ ។ (អ្នកប្រទេសអឺរ៉ូបច្រើនហៅមហាម៉ាត់នេះថា ម៉ូហ័មម៉ិត ឬ ម៉ាហូម៉ិត) ។
-
មហារម្លាយ
( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះឈើមួយប្រភេទ ពេទ្យខ្មែរបុរាណប្រើជាឱសថ យកសំបកដាំ (ស្ងោរ) យកទឹកផឹករម្លាយឈាមដែលក្រំក្នុងខ្លួន, ហៅ ថ្នាំមហារម្លាយ ឬហៅ ថ្នាំក្រំមហារម្លាយ, ក្បួនថ្នាំខ្លះហៅ ថ្នាំមហារលាយ ។
-
មហារលាយ
(ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) មហារំលាយ) ។
-
មហារាស្ត្រី
( ន.នាមសព្ទ )
មើលក្នុងពាក្យ ប្រាក្រឹត ។
<< Prev 1 ... 15 16 17 18 19 20 Next >>