Khmer Dictionary: អង្គ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
អង្គប់
( ន.នាមសព្ទ )
នេសាទុបករណ៍ឬគ្រឿងប្រហារមានគន្លឹះថ្លោះបាន : អង្គប់កណ្តុរ, ខ្លាជាប់អង្គប់ ។
-
អង្គរ
( ន.នាមសព្ទ )
( ព. បុ.ពាក្យបុរាណ ( ពាក្យខ្មែរបុរាណ ) )
ទីដីជាទួលធំប៉ុន្តែទាបទេ នៅជិតមាត់បឹងធំជ្រៅ មានដើមឈើធំៗខ្ពស់ៗ ជាព្រៃស្ងាត់ គេហៅព្រៃនិងបឹងនោះថា ព្រៃអង្គរ, បឹងអង្គរ ទោះបីចំណេរកាលតមក គេកាប់ព្រៃនោះធ្វើជាចម្ការទៅហើយ ក៏គេនៅតែហៅថា ចម្ការព្រៃអង្គរ, បឹងអង្គរ ឬ បឹងព្រៃអង្គរ តាមឈ្មោះដើមនោះដែរ ។
-
អង្គរ
( ន.នាមសព្ទ )
[អង់-គ]
ពាក្យប្រើឃ្លាតក្លាយមកពី នគរ “ក្រុង, រាជធានី” ហៅចំពោះតែក្រុងនិងសិលាប្រាសាទបុរាណខ្លះ ឬទីតំបន់ជាដើមខ្លះក្នុងកម្ពុជរដ្ឋ : អង្គរធំ នគរធំ (មហានគរបុរាណក្នុងខែត្រសៀមរាប) ។
- អង្គរបុរី (នគរបុរី) ឈ្មោះទីក្រុងចាស់តូចមួយក្នុងស្រុកព្រៃកប្បាសខែត្រតាកែវ ។
- អង្គរព្រះជ័យ ឬ - អង្គព្រះជ័យព្រះអារ្យ (នគរ--) ឈ្មោះប្រាសាទបុរាណ នៅខាងលិចជិតកំពង់ចាមក្រុង ។
- អង្គររាជ (នគររាជ) ឈ្មោះអាណាខេត្តមួយរបស់ខ្មែរ នៅខាងទិសឧត្ដរ, បានទៅអាណាខេត្តរបស់សៀមយូរអង្វែងហើយ ។ ឈ្មោះបទភ្លេងខ្មែរមួយប្រភេទ មានដើមកំណើតនៅអាណាខេត្តនគររាជ : ភ្លេងអង្គររាជ (ភ្លេងនគររាជ); ដែលក្លាយលំនាំបទឃ្លាតពីលំនាំដើមខ្លះ ហៅថា អង្គររាជក្លាយ (នគររាជក្លាយ); ដែលតាំងពីក្នុងបុរាណសម័យយូរហើយ, អ្នកស្រុកជើងព្រៃបំប្លែងកែលំនាំបទឲ្យឃ្លាតផ្សេងខ្លះពីលំនាំដើម ហៅថា អង្គររាជជើងព្រៃ (នគររាជជើងព្រៃ) ។
- អង្គរវត្ត (នគរវត្ត “វត្តរបស់មហានគរ”) ឈ្មោះសិលាប្រាសាទបុរាណមួយកន្លែងនៅក្នុងខែត្រសៀមរាប ជាមហាប្រាសាទរុងរឿងដោយលំអគ្មានពីរ ។ល ។
- ត្រីងៀតអង្គរ ឬ - ងៀតប្រាអង្គរ ត្រីងៀតឬងៀតប្រាដែលនាំមកពីទន្លេសាបប៉ែកខាងខែត្រសៀមរាប ។
- ទឹកអង្គរបាក់ ទឹកថ្លាដែលហូរត្រឡប់ចេញពីទន្លេសាបនិងបឹងនានាចុះមកវិញក្នុងរដូវសម្រក ។ល។ (មើលក្នុងពាក្យ ប្រាក្រឹត ផង) ។
-
អង្គរ--
(មើលក្នុងពាក្យ អង្គរ ១ ន.) ។
-
អង្គរជុំ
( ន.នាមសព្ទ )
មើលក្នុងពាក្យ នគរជុំ ។
-
អង្គរាគ
( ន.នាមសព្ទ )
[អង់-គៈរាក]
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
ម្សៅក្រអូបប្រេងក្រអូប, ទឹកអប់ សម្រាប់ស្អិតស្អាងរាងកាយ ។
-
អង្គា
( ន.នាមសព្ទ )
អង្គ, រូបកាយ (ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ) : ... ទាំងពីរអង្គា ស្តេចទ្រង់យាត្រា ក្រសាលក្នុងសួន ។ល។ ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) អង្គ ១ ន. ។
-
អង្គា
( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះឈើមួយប្រភេទ ផ្កាសម្បុរលឿងក្លិនក្រអូបឆ្ងាញ់ ប៉ុន្តែក្រអូបស្រាល, ចេញផ្កាក្នុងកាលដែលរង្គោះស្លឹកអស់ហើយលាស់ជាថ្មី ក្នុងរវាងខែចេត្រពិសាខ; បើកាត់មែកដែលរង្គោះស្លឹកអស់ហើយឬដែលកំពុងចេញផ្កានោបនោះ យកមកត្រាំទឹកក្នុងដបផ្កា អាចចេញត្រួយនិងផ្កាបានយូរថ្ងៃ ដាក់ជាគ្រឿងតាំងរុងរឿងណាស់ (អ្នកស្រុកខ្លះហៅ អង្គាលឿង ខ្លះហៅ អង្គាសីល) ។
-
អង្គាដី
( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះឈើស្រុក មានដើមខ្ពស់ស្រោងសំបកក្រាស់ ស្លឹកតូចៗរង្វើលៗ ចេញពីធាង ផ្កាព័ណ៌សក៏មានក្រហមក៏មាន, ផ្កានិងស្លឹកខ្ចីស្រុសប្រើជាអន្លក់ឬធ្វើជាបន្លែស្លស្រឡក់បាន, ជាឈើឆាប់លូតលាស់ខ្ពស់ងាយ ។
-
អង្គាបុស្ប
( ន.នាមសព្ទ )
[--បុស]
ឈ្មោះឈើមួយប្រភេទស្លឹកឆែកៗ ស្រួចៗ រង្វើលៗ ចេញពីធាង ផ្កាព័ណ៌សសណ្ឋានស្រដៀងនឹងផ្កាច្រនៀង មានក្លិនក្រអូបឈ្ងប់ខ្លាំង, កាលណាស្ងួតក្រៀម បើដុតឬលាយនឹងថ្នាំជក់ មានក្លិនធុំដូចក្លិនអាភៀន ច្រើនដុះលើដំបូក; គេច្រើនដាំក្នុងវត្តឬក្នុងភូមិប្រើជាលំអដោយម្លប់និងផ្កា ។