Khmer Dictionary: ហិមៈ

Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search

ហិម --
(មើលក្នុងពាក្យ ហិមៈ) ។
ហិមពាន្ត ( ន.នាមសព្ទ ) [ហិ-មៈពាន ]
(ហិមវន្តុ “មានទឹកសន្សើម” > ហិមវន្ត; ខ្មែរប្រើ វ > ព, ព > ពា) ប្រទេសឬភ្នំមានទឹកសន្សើម : ព្រៃហិមពាន្ត, ភ្នំហិមពាន្ត (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ហិមៈ ផង) ។ ខ្មែរប្រើក្លាយជា ហេមពាន្ត ក៏មាន, ប្រើក្លាយឃ្លាតទៅទៀតជា ហេម្បូពាន្ត ក៏មាន, ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ ប្រើជា ហិមវ័ត, ហេមវ័ត, ហិមវ័ន្ត, ហេមវ័ន្ត, ហេមវា ក៏មាន; សម័យសព្វថ្ងៃនេះលេចឮឈ្មោះក្នុងសកលលោកថា ហិមាល័យ ឬ ហិមាលយា (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) នេះទៀតផង) ។
ហិមវ័ត ( គុ.គុនសព្ទ ) [--មៈ--]
(ហិមវត៑; ហិមវត្តុ > ហិមវន្ត) ដែលមានទឹកសន្សើម (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ហិមៈ ផង) ។ ន. ភ្នំហិមពាន្ត : ភ្នំហិមវ័ត (ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ) : ហិមវ័ត-ហិមវ័ន្ត-និងហេមវា មានន័យដូចគ្នាតែមួយបែប ជាវេវចនៈសម្រាប់អែប អែបនែបលែបខាយជាជើងកាព្យ ។ ជួនប្រើជាពាក្យ ហេមពាន្ត ឲ្យមានសម្ផស្សស្រស់មិនសាប កវីប្រើតាមលំអានកាព្យ កំណាព្យសម្បូរណ៍សម្តីប្រើ ។ នាមទេវតាជាបិតានៃនាងឧមា; ព្រោះហេតុនេះបានជានាងឧមាមាននាមផ្សេងទៀតថា ហេមវតី ឬ ហៃមវតី “ធីតា ឬ បុត្រីនៃហិមវ័ត” (តាមលទ្ធិព្រាហ្មណ៍) ។
ហិមា--
(មើលក្នុងពាក្យ ហិមៈ) ។
ហិមាល័យ ( ន.នាមសព្ទ ) [ហិ-ម៉ាល៉ៃ ឬ--ល៉ៈយ៉ា]
(< ហិម “ទឹកសន្សើម” + អាលយ “លំនៅ” = លំនៅនៃទឹកសន្សើម) ឈ្មោះដងភ្នំច្រើនសង្កាត់ជាប់តៗគ្នា រាំងព្រំដែនប្រទេសឥណ្ឌាពីទិសខាងកើតទៅទិសពាយ័ព្យ នៅក្នុងចន្លោះនៃក្បាលទន្លេព្រហ្មបុត្រនិងទន្លេឥណ្ឌុសឬស៊ិន្ទ (ក្នុងសម័យបុរាណហៅ ភ្នំហិមវ័ត ឬ ភ្នំហិមវ័ន្ត, ខ្មែរច្រើនហៅ ភ្នំហិមពាន្ត ឬ ហេមពាន្ត) ពួកអ្នកភូមិសាស្រ្តបានពិនិត្យមើលដោយគ្រឿងវាស់ សម័យបច្ចុប្បន្នឃើញបណ្តោយដងភ្នំនេះ ២. ២៥០ គីឡូម៉ែត្រ, ត្រង់កំពូលដែលខ្ពស់ៗជាងគេ ខ្លះមានកម្ពស់ ៨. ៨៦០ ម៉ែត្រ, ខ្លះខ្ពស់ ៨. ៥៨១ ម៉ែត្រ, ខ្លះខ្ពស់ ៨. ៥៨០ ម៉ែត្រ; កំពូលក្រៅពីនេះក៏សុទ្ធសឹងតែខ្ពស់ៗត្រដឹមត្រដែតចុះតាមលំដាប់ៗគ្នា, ជាដងភ្នំមានឈ្មោះលេចឮប្រាកដពេញសកលលោក... (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ហិមៈ >ហិមៈ និង ហិមពាន្ត ផង) ។
ហិមៈ ( ន.នាមសព្ទ )
(ហិម) ទឹកសន្សើម ។ គុ. ត្រជាក់; រងា ។ បើរៀងភ្ជាប់ពីខាងដើមសព្ទដទៃ សរសេរជា ហិម អ. ថ. ហិ-មៈ ដូចជា ហិមករ អ្នកធ្វើឲ្យត្រជាក់ (ព្រះចន្រ្ទ) ។
- ហិមគិរី ឬ
- --បព៌ត, --សេល ភ្នំហិមពាន្តឬភ្នំហិមាល័យ ។
- ហិមទ្យោតិ (ទ្យោត) ឬ - --ភានុ, --រង្សី, --រស្មី អ្នកមានពន្លឺឬរស្មីត្រជាក់ (ព្រះចន្រ្ទ) ។
- ហិមបាត ការធ្លាក់ចុះនៃទឹកសន្សើម ។
- ហិមបាតកាល ឬ - --រដូវ, --សម័យ (--ប៉ា-តៈ--) រដូវរងា ។
- ហិមវ័ន្ត ឬ - --វា, --វាន្ត (--វាន) ទីឬប្រទេសមានទឹកសន្សើម : ព្រៃហិមវ័ន្ត, ភ្នំហិមវ័ន្ត (ភ្នំហិមាល័យ) ។
- ហិមវន្តប្បទេស ឬ - --ប្រទេស ប្រទេសហិមពាន្តឬព្រៃហិមពាន្ត, ភ្នំហិមពាន្ត ។
- ហិមវាស ឬ - --វេស លំនៅនៃទឹកសន្សើម គឺព្រៃហិមពាន្តឬព្រៃស្រោងធំៗទាំងពួង ។ល។
- ហិមាគម (--គំ; សំ. បា. < ហិម + អាគម “ជាទីមក”) កាលឬសម័យជាទីមកនៃទឹកសន្សើម (រដូវរងា) ។
- ហិមាទ្រិ (សំ. < ហិម + អទ្រិ “ភ្នំ”) ភ្នំដែលស្រោប ដោយទឹកសន្សើម (ភ្នំហិមពាន្ត) ។
- ហិមានី ទឹកសន្សើមដែលធ្លាក់មកកក, ទឹកកក ។ល។
ហេមវ័ត [--មៈ-- ]
មើលក្នុងពាក្យ ហិមៈ ។

Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search

ហិមៈ ( n ) [heʔmeaʔ] - detail »
snow, ice; frost; dew.
ហិមៈ ( adj ) [heʔmeaʔ] - detail »
to be freezing; cold