Khmer Dictionary: វេយ្យាករណ៍
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search
-
កច្ចាយនូបត្ថម្ភកៈ
( ន.នាមសព្ទ )
[កាច់-ចា-យ៉ៈ-នូ-ប៉ាត់-ថាំ-ភៈ-កៈ]
ឈ្មោះក្បួនវេយ្យាករណ៍ជាជំនួយដល់មូលកច្ចាយនៈដែលសម្ដេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី ជួន-ណាត ជោតញ្ញាណោ ព្រះសង្ឃរាជ គណៈមហានិកាយ បានរៀបរៀងក្នុងកាលដែលសម្ដេចមានសមណស័ក្ដិជាព្រះគ្រូសង្ឃសត្ថា ។
-
កច្ចាយនៈ
( ន.នាមសព្ទ )
[កាច់-ចា-យ៉ៈ-នៈ]
នាមព្រះមហាថេរមួយអង្គ ជាអ្នកតែងក្បួនវេយ្យាករណ៍បាលីសម័យជាន់ដើម ។ វេយ្យាករណ៍បាលីនោះ ក៏ហៅថា កច្ចាយនៈដែរ (ច្រើនហៅថា មូលកច្ចាយនៈ) ។
-
កត្តុវាចក
( ន.នាមសព្ទ )
[កាត់-តុ-វា-ចៈ-កៈ ឬ--ចក់]
ឈ្មោះវាចកៈមួយក្នុងវេយ្យាករណ៍បាលី ។ ព. ផ្ទ. កម្មវាចក, ភាវវាចក ។
-
កម្ម
( ន.នាមសព្ទ )
[កាំ ]
(កម៌នំ) អំពើ; ទោះអំពើល្អក្ដី អាក្រក់ក្ដី ក៏ហៅថា កម្ម (កម្មជាកុសល, កម្មជាអកុសល) : ទទួលកម្ម, រងកម្ម តាមកម្មចុះ គឺទទួល, រង តាមអំពើដែលខ្លួនបានធ្វើ បានសន្សំមកហើយ ។
- កម្មករ (កាំ-មៈ-ក) ន. (បា.) អ្នកធ្វើការបម្រើដោយឈ្នួល (អ្នកស៊ីឈ្នួល) : ពួកកម្មករកំពុងធ្វើការខ្ញៀវ ។
- កម្មក្ខ័យ (កាំម៉ាក់ខៃ) ន. (បា. កម្មក្ខយ) ដំណើរអស់កម្ម : គាត់ស្លាប់ដោយកម្មក្ខ័យរបស់គាត់ ។
- កម្មជ្ជវាត (កាំម៉ាច់-ជៈវាត) ន. (បា.) ខ្យល់កើតអំពីកម្ម គឺខ្យល់ដែលបក់ក្នុងឧទរមាតាកាលប្រសូតបុត្រ ខ្យល់នេះហើយ ដែលបក់នាំកូនឲ្យប្រសូតចេញចាកផ្ទៃមាតា ។
- កម្មដ្ឋាន (កាំម៉ាត់-ឋាន) ន. (បា.) ហេតុជាទីតម្កល់នៃបរិកម្ម : ចម្រើនកម្មដ្ឋាន ។
- កម្មន្តរាយ (កាំ-ម៉ន់-តៈ-រ៉ាយ) ន. (បា.) អន្តរាយនៃការងារ, ការវិនាសខូច ខាតការងារ; អន្តរាយព្រោះកម្ម ។
- កម្មន្តសាល (--តៈ--សាល) ន. (បា.) សាលនៃការងារ, រោងសម្រាប់ធ្វើការរបរផ្សេងៗ ។
- កម្មបថ (កាំម៉ៈបត់) ន. (បា.) ផ្លូវ ឬ គន្លងនៃកម្ម គឺដំណើររបស់អំពើអាក្រក់ ឬ ល្អដែលសត្វលោកធ្វើដោយ កាយ វាចា ចិត្ត; ខាងអាក្រក់ហៅថា អកុសលកម្មបថ មាន ១០ យ៉ាង, ខាងល្អហៅថា កុសលកម្មបថ មាន ១០ យ៉ាង ។
- កម្មបលិពោធ (កាំ-ម៉ៈ-ប៉ៈ-លិ-ពោត) ន. (បា.) ការរវល់, កង្វល់ដោយការងារ, ការជាប់ចំពាក់ដោយកិច្ចការផ្សេងៗ ។
- កម្មវត្ថុ (កាំ-ម៉ៈ-វាត់-ថុ) ន. (បា.) រឿងនៃការងារ; សេចក្ដីបំព្រួញរឿងក្នុងសំបុត្រស្នាមផ្សេងៗ ដើម្បីឲ្យដឹងថាជា រឿងនេះ រឿងនោះ : សំបុត្រជាផ្លូវការ ច្រើនតែមានកម្មវត្ថុ ។
- កម្មវាចក (កាំ-ម៉-វា-ចៈ-កៈ ឬ ចក់) ន. (បា.) ឈ្មោះវាចកមួយក្នុងវេយ្យាករណ៍បាលី។
- កម្មវាចា ន. (បា.) ពាក្យសម្រាប់សូត្រប្រកាសជំនុំសង្ឃ ឲ្យដឹងក្នុងកិច្ចជាសង្ឃកម្មផេ្សងៗ តាមវិនយប្ប-ញ្ញត្តិក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា : សូត្រកម្មវាចា ។
- កម្មវាចាចារ្យ (កាំម៉ៈវា ចាចា) ន. (សំ. បា. កម្មវាចកាចរិយ, កម្មវាចាចរិយ) ភិក្ខុជាអាចារ្យ អ្នកសូត្រនូវកម្មវាចា (លោកគ្រូសូត្រ) ។ កម្មវិធី ន. (បា. --វិធី) របៀប ឬបែបផែននៃកិច្ចការដែលត្រូវធ្វើ : កម្មវិធីបុណ្យ ។
- កម្មវិបាក ន. (បា.) ផលរបស់កម្ម : ទទួលកម្មវិបាក ។
- កម្មស្សទ្ធា (កាំ-មុ័ស-សាត់-ធា) ន. (បា.) ជំនឿចំពោះកម្ម, សេចក្ដីជឿនូវអំពើដែលត្រូវធ្វើ ។
- កម្មសិទ្ធិ (កាំ-ម៉ៈ-សិត) ន. (បា.) វត្ថុដែលសម្រេចតាមអំណាចច្បាប់ថាជារបស់ខ្លួនដាច់ស្រេចហើយ, មុខការងារ ឬទ្រព្យសម្បត្តិដែលត្រូវសម្រេចបានមកលើខ្លួន : ដីនេះជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្ញុំ ។
- កម្មាយតនៈ (កាំ-ម៉ា-យ៉ៈ-តៈ-ន៉ៈ) ន. (បា. កម្ម + អាយតន) កន្លែងធ្វើការងារ, ទីប្រជុំនៃការងារ ។
-
តន្តិភាសា
( ន.នាមសព្ទ )
ភាសាដែលមានរបៀប, ភាសាដែលមានក្បួនវេយ្យាករណ៍ជាគោល ដូចជាភាសាសំស្រ្កឹត និងបាលីជាដើម : ភាសាបាលី ជាតន្តិភាសា ។
-
តម្ពក់
( ន.នាមសព្ទ )
ប្រដាប់ធ្វើដោយដែក ឬឈើ ឫស្សីជាដើម មានចុងរាងខ្វេរឬខុបសម្រាប់ថ្ពក់ទាញអ្វីៗ : តម្ពក់រនាស់ ។ (ធ្លាប់ប្រើជា ទំពក់ មកយូរហើយ ប៉ុន្តែដោយអនុលោមតាមពាក្យថា ថ្ពក់ គួរប្រើជា តម្ពក់ វិញ ទើបត្រឹមត្រូវតាមវេយ្យាករណ៍ខ្មែរ) ។
-
នាម
( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះមូលកច្ចាយននិទ្ទេសទី ២ (បែបវេយ្យាករណ៍សម្រាប់រៀនភាសាបាលី) : មូលនាម, មេសូត្រនាម, រៀនបំបែកវិធីនាម ។
-
នបុំសកលិង្គ
( ន.នាមសព្ទ )
[នៈប៉ុង-សៈ កៈលិង ]
ភេទកណ្ដាល គឺមិនមែនប្រុសមិនមែនស្រី (ពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងវេយ្យាករណ៍ សំ. បា.) ។
-
គណៈ
( ន.នាមសព្ទ )
[គៈ-- ]
(គណ) ពួក; ក្រុម; បន; ហ្វូង ។ បើរៀងភ្ជាប់ជាមួយនឹងសព្ទឯទៀតឲ្យជាបទសមាសតាមរបៀបវេយ្យាករណ៍ សំ. បា. ត្រូវរៀងជា រដ្ឋមន្រ្តីគណៈ ក្រុមនៃរដ្ឋមន្រ្តី; សង្ឃគណៈ ក្រុមនៃភិក្ខុសង្ឃ; ប៉ុន្តែតាមទម្លាប់ខ្មែរយើង, ច្រើនតែប្រើរៀងបទសមាស សំ. បា. ត្រឡប់យកបទក្រោយជាមុនវិញ សម្រួលឲ្យងាយអាន ងាយថា, រៀងត្រឡប់បទជា គណៈរដ្ឋមន្រ្តី, គណៈសង្ឃ វិញ, ក៏នៅតែមានន័យថា ក្រុមរដ្ឋន្ត្រី, ក្រុមភិក្ខុសង្ឃ ដែរ (បទសមាសឯទៀតក្រៅពីនេះនៅមានច្រើន ដូចជា រដ្ឋពល កម្លាំងរបស់រដ្ឋ, រៀងត្រឡប់បទជា ពលរដ្ឋ ជាដើមនោះដែរ) ។ល។
-
គម្រប់
( គុ.គុនសព្ទ, បូ. សំ.បូរាណសំខ្យា ( ប្រើត្រឹមតែ សំខ្យា. គឺសំខ្យាសព្ទ ក៏មាន ) )
ដែលជាទីបង្គ្រប់ចំនួន : គម្រប់ ២, គម្រប់ ៣, គម្រប់ ៤, គឺទី ២, ទី ៣, ទី ៤; ប៉ុន្ដែកុំប្រើ គម្រប់ ១ ព្រោះមួយជាបូរណសំខ្យាទោលឯកឯង, ត្រូវប្រើជា ទី ១ ឬជាបឋម, ជាប្រថម, ជាដំបូង (ធ្លាប់សរសេរ គំរប់ ប៉ុន្តែត្រូវប្រើ គម្រប់ វិញ មានន័យទៀងទាត់តាមលក្ខណៈវេយ្យាករណ៍ខ្មែរ) ។
Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search
-
វៃយាករណ៍
- detail »
See:វេយ្យាករណ៍ -
វេយ្យាករណ៍
( n )
[veiyyiekɑɑ]
- detail »
explanation; prophecy
-
វេយ្យាករណ៍
( n )
[veiyyiekɑɑ]
- detail »
grammar