Khmer Dictionary: វ

Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary

វង់ ( ន.នាមសព្ទ )
មណ្ឌលមូល, ទីមានមណ្ឌលមូល, អ្វីៗដែលមានមណ្ឌលមូល; ក្រុមមនុស្សដែលប្រជុំគ្នាជាមណ្ឌលមូល; ប្រជុំកិច្ចការ; ក្រុមភ្លេង, ក្រុមល្បែង ជាដើម :
- វង់ការ ប្រជុំមុខការ, ដំណើរការ ។
- វង់ខែ មណ្ឌលព្រះចន្រ្ទ ។
- វង់ចិញ្ចៀន មណ្ឌលចិញ្ចៀន ។
- វង់មុខ ទម្រង់មុខ ។
- ចិញ្ចៀនមួយវង់ ចិញ្ចៀនមួយ ។
- បរវង់ បរសត្វពាហនៈមានសេះជាដើមប្រណាំងគ្នាក្នុងវាលវង់ ។
- បាញ់វង់ បាញ់ចន្លោង គឺបាញ់តម្រង់ឲ្យព្រួញឬគ្រាប់ចូលក្នុងប្រហោងមណ្ឌលមូលដែលកំណត់ ។
- ភ្លេងមួយវង់ ភ្លេងមួយពួកឬមួយក្រុម ។
- ល្បែងមួយវង់ ល្បែងមួយក្រុម ។
- វាលវង់ វាលធំមានមណ្ឌលមូល សម្រាប់បរប្រណាំងសត្វពាហនៈមានសេះជាដើម ។ល។
វង់ ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះល្បែងស៊ីសងមួយប្រភេទមានគូសដីជាវង់មូល, ជង់លុយបន្តុបលើគ្នាដាក់ត្រង់ទីកណ្តាលវង់, បើចោលដោយមេសំណមូលផ្តួលលុយនោះឲ្យខ្ទាតខ្លះចេញក្រៅវង់ ទុកថា ជាឈ្នះ : ពួកក្មេងលេងវង់ (មានតែក្នុងពីដើម, ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ន មិនមានទេ...) ។
វង់ក្រចក ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះវណ្ណយុត្តមួយគូមានសណ្ឋានកោងខុបបញ្ឈរ ( ) នេះ, ដើមកំណើតនៅប្រទេសអឺរ៉ុប (បារ. ប៉ារ៉ង់តែស Parenthèse), សម្រាប់ប្រើបិទរាំងសេចក្ដីដែលមានដំណើរដោយឡែក...; ជាវណ្ណយុត្ត, ក្នុងសម័យនេះ, ផ្សាយចេញទួទៅក្នុងសកលលោក ។ កិ. សរសេរវណ្ណយុត្ត ( ) នេះ : វង់ក្រចកទៅ !, ចុះវង់ក្រចកទៅ !
វង់ព្រះអាទិត្យ ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះប្រទាលមួយប្រភេទសន្តានត្រាវ តែធាងនិងស្លឹកតូចជាង, ស្លឹកមានសម្បុរក្រហមត្រង់ផ្ទៃកណ្តាល : ប្រទាលវង់ព្រះអាទិត្យ គេច្រើនដាំក្នុងផើងសម្រាប់ប្រើជាគ្រឿងតាំង ។
វង្កត ( ន.នាមសព្ទ ) [វង់កត់ ] ( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
ឈ្មោះភ្នំមួយក្នុងពួកភ្នំហិមពាន្ត : ភ្នំវង្កត (ភ្នំមានសណ្ឋានវៀច); ហៅ វង្កតបព៌ត ឬ វង្កតគិរី ឬហៅតាមទម្លាប់ថា គិរីវង្កត ក៏បាន(មាននិយាយក្នុងវេស្សន្តរជាតក) ។
វង្កៈ ( គុ.គុនសព្ទ ) [វ័ង-កៈ ] ( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(វង្ក; វក្រ) កោង; វៀច; ក្ងិកក្ងក់; របែររបោរ; របិញរបុញ; កកិចកកុច។ ន. របត់; រំពត់;... ។
- វង្កកម្ម អំពើកោង; អំពើវៀច; ការឆបោក ។
- វង្កតា ឬ - វង្កភាព ភាវៈកោង, សេចក្ដីវៀច ។
- វង្កមិត្ត ឬ
- --មិត្រ មិត្រកោង, មិត្រមានចិត្តវៀច ។
- វង្កសណ្ឋាន ទ្រង់ទ្រាយកោងឬវៀច ។ល។
វង្វាន់ ( ប.បរិវារសព្ទ )
ពាក្យសម្រាប់និយាយផ្សំនឹងពាក្យ វង្វេង ថា : វង្វេងវង្វាន់ វង្វេងភ័ន្តស្មារតីឬភ័ន្តគំនិត, វង្វេងងេងងោង : ចាស់វង្វេងវង្វាន់ ។
វង្វេង ( កិ.កិរិយាសព្ទ )
ភ្លេចឬភ័ន្តស្មារតី, ភ័ន្តផ្លូវ; ភ័ន្តដំណើរគ្នា; ច្រឡំចាំពុំបាន; ស្រវឹងចិត្តជ្រប់ : វង្វេងកាម ស្រវឹងកាមគុណ ។ វង្វេងគ្នា បែកមិនចួបគ្នាក្នុងវេលាដើរដំណើរ ព្រោះភ័ន្តច្រឡំផ្លូវ ។ វង្វេងចិត្ត ភ័ន្តចិត្ត ។ វង្វេងជាតិ ភ័ន្តកំណើតទៅកើតតាមយថាកម្ម ខុសបំណង ។ វង្វេងទិស ភ័ន្តច្រឡំទិស ។ វង្វេងផ្លូវ ភ័ន្តច្រឡំផ្លូវ ខុសបំណងដែលត្រូវទៅ ។ វង្វេងស្មារតី ភ័ន្តស្មារតីចាំៗភ្លេចៗ ឬបាត់ៗ ឃើញៗ ។ល។
វង្ស ( ន.នាមសព្ទ ) ( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(វង់; បើជាបទសមាស អ. ថ. វ័ង-សៈ ឬ វង់សៈ) ន. (វំស; វំឝ) ពូជ, ជំបួរ, ជួរ, ក្រសែ, របា, ត្រកូល, តំណត្រកូល; ជាតិ ។ ឫស្សី; ប៉ី; ខ្លុយ; ស្រឡៃ; ស្នួ ។ល។ វង្សករ ឬ វង្សក្រឹត បុព្វបុរសរបស់ត្រកូល, មនុស្សដើមត្រកូល ។
- វង្សក្ស័យ ដំណើរផុតវង្ស ។
- វង្សចរិត ប្រវត្តិ, លំអាន របស់ពូជពង្ស; ពង្សាវតារជាតិ ។
- វង្សនាថ ឬវង្សប្រមុខ អ្នកដែលជាចម្បងរបស់ត្រកូលឬប្រមុខរបស់ត្រកូល ។
- វង្សភោជ្យ (--ភោច) អ្នកដែលត្រូវស៊ីទ្រព្យសម្បាច់របស់ត្រកូល ។
- វង្សវឌ្ឍនៈ ឬ - វង្សវ័ឌ្ឍន៍ សេចក្តីចម្រើនរបស់ត្រកូល ។
- វង្សវឌ្ឍី អ្នកដែលចម្រើនត្រកូល; បើស្រ្តីជា វង្សវឌ្ឍិនី ។
- វង្សសមាចារ ប្រពៃណី ឬទំនៀមល្អរបស់ត្រកូល ។
- វង្សស្ថិតិ ការតាំងនៅនៃវង្ស ។ល។
- វង្សានុវង្ស (< វង្ស + អនុវង្ស) វង្សតៗតាមលំដាប់មក ។
- វង្សាវលី ដូចគ្នានឹង ពង្សាវលី ។ល។ បើរៀងពីខាងចុងសព្ទដទៃ អ. ថ. វង់, ដូចជា : ខត្តិយវង្ស វង្សក្សត្រិយ៍ ។
- ពុទ្ធវង្ស វង្សព្រះពុទ្ធ ។
- ភូធរវង្ស, រាជវង្ស វង្សស្តេច។
- សក្យវង្ស ឬ - សាក្យ-- វង្សសក្យៈ ។
- សមណវង្ស វង្សសមណៈ ។ល។ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ពង្ស>ពង្ស ផង) ។
វង្សា ( ន.នាមសព្ទ ) [វង់-សា] ( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(ពហុ. វំសា < វំស ) វង្សទាំងឡាយ (ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ ច្រើនប្រើសំដៅសេចក្ដីជាឯកវចនៈ) ។

<< Prev 1 2 3 4 5 6 ... 20 Next >>