Khmer Dictionary: ឧសភា
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
ឧសភ
( ន.នាមសព្ទ )
[អ៊ុសប់ ]
or ឧសភា
or ឧសភៈ
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(ឧសភ; សំ. ឫឞភ) គោឈ្មោល, គោឡើងក, គោបា (ច្រើននិយាយថា គោឧសភ) ។ ឈ្មោះខែទី ២ នៃសុរិយគតិ; សព្វថ្ងៃប្រើជា ឧសភា ត្រូវនឹងខែម៉េបារាំងសែស (ប្រើក្លាយជា ព្រឹសភៈ ក៏មាន ។ ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) រាសី ផង) ។ ឈ្មោះរង្វាស់ឬមាត្រាវាស់មួយមួយយ៉ាង (ប្រើក្នុងបុរាណសម័យ) ប្រវែងឬចម្ងាយ ២០ យដ្ឋិ (១៤០ ហត្ថ) : ចម្ងាយមួយឧសភ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) លិក្ខា ឬ លិក្សា ទៀតផង) ។ គុ. ឧត្ដម, ខ្ពង់ខ្ពស់; ចម្បង; លើសលែង ។
- ឧសភរាជ ស្តេចគោ គឺគោឈ្មោលដែលជាចម្បងជាងគោទាំងពួង ។ ខ្មែរហៅគោព្រះរាជទ្រព្យសម្រាប់ទឹមក្នុងព្រះរាជពិធីវប្បមង្គល (ច្រត់ព្រះនង្គ័ល) ថា គោឧសភរាជ ដោយសំដៅសេចក្ដីថា “គោព្រះរាជទ្រព្យ” ឬ “គោឧត្ដម, គោមង្គល” ។
- ឧសភសព្ទ សូរគោឈ្មោលយំឬរោទ៍, យោបំគោឧសភ : ចម្ងាយមួយឧសភសព្ទ ។
- បុរិសាសភៈ (បា. < បុរិស + ឧសភ > អាសភ) បុរសឧត្ដម; ព្រះសព្វញ្ញុពុទ្ធ ។
- រថេសភៈ (បា. < រថ + ឧសភ ឬ អាសភ < ឧសភ) អ្នកជាប្រមុខនៃរថានឹក (មេទ័ពទាហានរថ); ក្សត្រិយ៍ទ្រង់រាជ្យ ។ ល។ ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ ប្រើជា រថេសភ (--សប់) ក៏បាន, ដូចកាព្យថា : មទ្រីទេវីនាងទូលថា បពិត្របិតារថេសភ ខ្ញុំម្ចាស់សូមតាមទៅគោរព ព្រះវេស្សន្តរជាស្វាមី ។ ព្រោះបើមិនទៅនៅឯអាយ ជាស្ត្រីមេម៉ាយពុំគប្បី ខ្ញុំម្ចាស់ត្រូវទៅតាមស្វាមី បុត្រាបុត្រីត្រូវទៅដែរ ។ (តាមសេចក្ដីក្នុងមហាជាតក៍ ទានកណ្ឌ) ។
Headley's Khmer-English Dictionary
-
ឧសភា
( n )
[ʔoʔsaʔpʰie]
May (fifth month of the solar calendar according to Western reckoning but second month according to Cambodian reckoning; it is associated with the zodiacal sign Taurus, the bull)