Khmer Dictionary: ទីឃ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
ទីឃ
( គុ.គុនសព្ទ )
[--ឃៈ]
or ទីឃៈ
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(ទីឃ; ទីឃ៌) វែង, អង្វែង, ដែលស្ថិតនៅបានយូរ ។ ន. ស្រៈមានសំឡេងវែង, សម្រាប់ប្រើខាងភាសាបាលី មាន៥ តួ គឺ អា, ឦ, ឩ, ឯ, ឱ; សម្រាប់ប្រើខាងភាសាសំស្ក្រឹតមាន ៩ តួគឺ អា, ឦ, ឩ, ឬ, ឮ, ឯ, ឰ, ឱ, ឪ; សម្រាប់ប្រើខាងភាសាខ្មែរមាន ១៣ តួគឺ អា, អី, អឺ, អូ, អួ, អើ, អឿ, អៀ, អេ, អែ, អៃ, អោ, អៅ; ស្រៈទាំងប៉ុណ្ណោះហៅថា ស្រ ទីឃៈ ឬ ទីឃសរៈ ។ ព. ផ្ទ. រស្ស ឬ រស្សៈ ឬក៏ រស្សសរៈ ។
- ទីឃកាល (ទីឃៈ--) ន. (បា.; សំ. ទីឃ៌កាល) កាលវែង, កាលអង្វែង ។
- ទីឃជាតិ (ទីឃៈជាត) ន. (បា.; សំ. ទីឃ៌ជាតិ) សត្វមានដងខ្លួនវែង (ពស់); ពួកសត្វគោកក្ដី ទឹកក្ដី ដែលមានដងខ្លួនវែងឥតជើង ជាសត្វលូនទាំងប៉ុន្មានហៅដោយរួបរួមថា ទីឃជាតិ ដូចគ្នា ។
- ទីឃទស្សី (ទីឃៈទ័ស-សី) ន. ឬ គុ. (ទីឃទរ្សិន៑) អ្នកឃើញហេតុវែង, អ្នកឃើញកាលវែង គឺអ្នកដែលមានញាណដ៏វិសេសអាចឃើញហេតុ, ឃើញដំណើរដែលនឹងមានក្នុងអនាគត : ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ជាទីឃទស្សី ។ បើស្រ្តីជា ទីឃទស្សិនី ។
- ទីឃនិកាយ (ទីឃៈ--) ន. (បា.) ឈ្មោះគម្ពីរដើមបង្អស់នៃព្រះសុត្តន្តបិដក ។
- ទីឃនិទ្រា (ទីឃៈនិត-ទ្រា) ន. (សំ. ទីឃ៌និទ្រា; បា. ទីឃនិទ្ទា) ដំណើរដេកអង្វែង (ដេកលែងក្រោក) គឺមរណៈ ឬរូបដែលស្លាប់ហើយ ។
- ទីឃមទ្ធាន (ទីឃៈម័តធាន) ន. (បា. ទីឃ + អទ្ធាន) កាលវែង, កាលអង្វែង (ជាវេវចនៈនៃ ទីឃកាល) ។
- ទីឃរោគី (ទីឃៈ--) ន. ឬគុ. (បា.; សំ. ទីឃ៌រោគិន៑) អ្នកមានរោគយូរអង្វែង គឺអ្នកដែលមានជំងឺទំជាប់តត្រំតត្រើយមើលមិនជា (ព. សា. ហៅថា មនុស្សមានជំងឺសង់ផ្ទះ) ។ បើស្ត្រីជា ទីឃរោគិនី ។
- ទីឃសរ ឬ - ទីឃសរៈ (ទីឃសៈរ៉ៈ ដូចគ្នា) ន. (បា. ទីឃស្សរ, សំ. ទីឃ៌ស្វរ) ស្រៈមានសំឡេងវែង ។
- ទីឃាយុ ន. ឬ គុ. (បា.; សំ. ទីឃ៌ាយុស៑) អាយុវែង; ដែលមានអាយុយឺន ។ ទីឃាវុធ (--វុត) ន. (បា.; សំ. ទីឃ៌ាយុធ < ទីឃ៌ + អាយុធ) អាវុធវែង ឬអាវុធមានផ្លែវែង (ដាវ) ។ បើប្រើតាមអំណាចរូបសព្ទដែលប្រែថា អាវុធវែង, ទោះបីកាំភ្លើង ក៏ហៅថា ទីឃាវុធ បានដែរ ។
Headley's Khmer-English Dictionary
-
ទីឃ
( adj )
[tiikʰeaʔ]
to be long (lasting) (esp. of a sound)
-
ទីឃា
( n )
[tiikʰie]
long life
-
ទីឃាវុធ
( n )
[tiikʰievut]
any long weapon such as a saber or rifle
-
ទីឃោ
( adj )
[tiikʰou]
to be long, high, tall