Khmer Dictionary: សម្មា
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
សម្មា
( និ.និបាតសព្ទ )
[ស័ម-ម៉ា]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(សម្យប៑) ប្រពៃ, ពិត, មែន, ត្រូវ, ត្រឹមត្រូវ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆា)។ សម្រាប់រៀងភ្ជាប់ពីខាងដើមសព្ទដទៃបានតាមគួរដល់ការប្រកប, ដូចជា សម្មាចារ (បា. < សម្មា + អាចារ “ការប្រព្រឹត្តស៊ប់; មារយាទ”) ការកាន់ត្រូវ; មារយាទត្រឹមត្រូវ; មារយាទល្អ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាចារ) ។
- សម្មាទស្សនៈ ការយល់ឃើញត្រូវ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាទស្សនៈ “ការយល់ឃើញខុស”) ។
- សម្មាបដិបត្តិ ឬ
- --បដិបទា ការប្រតិបត្តិត្រូវ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាបដិបត្តិ ឬ--បដិបទា “ការប្រតិបត្តិខុស”) ។
- សម្មាមគ្គ ផ្លូវត្រូវ, គន្លងឬលំអានត្រូវ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាមគ្គ) ។ តាមពុទ្ធសាសនា, សម្មាមគ្គ (អដ្ឋង្គិកមគ្គ) មាន ៨ យ៉ាង គឺ ១-សម្មាទិដ្ឋិ សេចក្ដីយល់ឃើញត្រូវ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាទិដ្ឋិ); ២-សម្មាសង្កប្ប ឬ--សង្កប្បៈ សេចក្ដីត្រិះរិះត្រូវ, តម្រិះត្រូវ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាសង្កប្បៈ); ៣-សម្មាវាចា សម្ដីត្រូវ; ប្រើជា សម្មាពាក្យក៏បាន (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាវាចា) ឬ--ពាក្យ); ៤-សម្មាកម្មន្តៈ ការងារត្រូវ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាកម្មន្តៈ); ៥-សម្មាអាជីវៈ ការចិញ្ចឹមជីវិតត្រូវ; ប្រើជា សម្មាអាជីវោ ឬ សម្មាអាជីព, សម្មាជីព, សម្មាជីវៈ ក៏បាន (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាអាជីវៈ ឬ មិច្ឆាអាជីវោ, មិច្ឆាអាជីព, មិច្ឆាជីព, មិច្ឆាជីវៈ); ៦-សម្មាវាយាមៈ ព្យាយាមត្រូវ; ប្រើជា សម្មាព្យាយាម ក៏បាន (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាវាយាមៈ ឬ មិច្ឆាព្យាយាម); ៧-សម្មាសតិ ស្មារតីត្រូវ, ការរឭកត្រូវ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាសតិ); ៨-សម្មាសមាធិ សមាធិត្រូវ (ព. ផ្ទ. មិច្ឆាសមាធិ) ។ល។
Headley's Khmer-English Dictionary
-
សម្មា
[sammaa-]
prefix occurring in Pali words; it usually means `proper, correct, good, true; correctly; justly, properly'
-
សម្មាន
( n )
[sammaan, sammaanaʔ]
honor, respect; friendliness, affection; politeness; bond
-
សម្មាភាគ
( n )
[sammaapʰiek]
report, account, communication
-
សម្មាមតិ
( n )
[sammaamaʔteʔ, sammaameaʔteʔ]
orthodoxy of belief
-
សម្មាមាត្រ
( n )
[sammaamiet]
proportionality
-
សម្មាសម្ពុទ្ធ
( n )
[sammaasamput]
the one who has acquired supreme knowledge by himself (epithet of the Buddha)
-
សម្មាសម្ពោធិញ្ញាណ
( n )
[sammaasampoutʰiʔɲien]
enlightenment