Khmer Dictionary: លំអ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search
-
កល្យាណី
( ន.នាមសព្ទ )
[កល់-យ៉ាណី]
ស្ត្រីមានលំអ, នាងល្អ : ស្ត្រីកល្យាណី, កែវកល្យាណី, មាសកល្យាណី (ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ) ។
-
កល្យាណ
( គុ.គុនសព្ទ )
[កល់-យ៉ាន]
ល្អ, ដែលមានលំអ ។
- កល្យាណកម្ម (កល់-យ៉ាណៈ-ក័ម) ន. អំពើល្អ, កុសលកម្ម ។ ព. ផ្ទ. លាមកកម្ម ។
- កល្យាណការី (កល់-យ៉ា ណៈការ៉ី) ជនអ្នកធ្វើអំពើល្អ, អ្នកធ្វើការកុសល ។ ស្ត្រីជា កល្យាណការិនី ។
- កល្យាណមិត្ត (កល់-យ៉ាណៈមិត) មិត្តល្អ, មិត្តត្រឹមត្រូវដែលបុគ្គលគួរសេពគប់ គួររាប់រកយកជាគ្នា ។ ព. ផ្ទ. បាបមិត្ត ។
-
ឌិន
( ន.នាមសព្ទ )
(ដិន អ. ថ. ឌិន) គ្រឿងវិចិត្រធ្វើដោយប្រាក់, មាស, ស្ពាន់ ឬលាយមាស (ធ្វើមកពីប្រទេសក្រៅ) សម្រាប់ប៉ាក់គ្រឿងប្រដាប់ប្រើជាលំអផ្សេងៗ : ឌិនប្រាក់, ឌិនមាស, ឌិនស្ពាន់ ។
-
តាំង
( កិ.កិរិយាសព្ទ )
តម្កល់, ដាក់ឲ្យជារបៀប, ចាប់ផ្ដើមធ្វើ, ឋិតនៅ, ផ្គត់ផ្គង់អាត្មា, ផ្ចង់...។ តាំងខ្លួន ផ្គត់ផ្គង់ខ្លួនឲ្យមានផ្ទះលំនៅ ទ្រព្យធន កេរ្តិ៍ឈ្មោះ...។ តាំងងារ ឲ្យងារ ។ តាំងចិត្ត ផ្ចង់តម្រង់ចិត្ត, ផ្គងចិត្ត ។ តាំងតុ ដាក់របស់ផ្សេងៗជារបៀបមានលំអ សម្ងាចឲ្យមហាជនមើល ។ តាំងទ័ព កជាកងទ័ព ។ តាំងធម៌ ចាប់ផ្ដើមសូត្រធម៌ចេញថាមុនគេ ។ តាំងធ្វើ ចាប់ធ្វើ ។ តាំងភ្នាល់ ផ្ដើមការភ្នាល់គ្នាដោយដាក់ក្រយាតំណាំង ។ តាំងរបស់ ដាក់របស់សម្ងាចឲ្យមហាជនមើល ។ តាំងស្មារតី ផ្ចង់, ប្រុងស្មារតី ។ តាំងហាង បង្កើតហាងដាក់ទំនិញលក់ ។ល។
-
តុ
( ន.នាមសព្ទ )
ប្រដាប់ប្រើប្រាស់ពួកថាស តែមានជើង : បង្អែមមួយតុ ។ ប្រដាប់មានជើងសម្រាប់ទ្រសម្រាប់រងអ្វីៗ : តុសរសេរ ។ គ្រឿងតាំងជាការរុងរឿង ជាលំអក្នុងឱកាសបុណ្យធំនីមួយ ក៏ហៅ តុ ដែរ : តាំងតុ, ព្រះរាជពិធីតាំងតុ ចម្រើនព្រះជន្ម ... ។
-
ទិព្វ
( គុ.គុនសព្ទ )
[ទិប ឬ ទឹប ]
(ទិវ, ទិព្យ) ដែលជារបស់ទេវតា, ដែលទាក់ទងគ្នានឹងពួកទេវតា, ដែលមាននៅក្នុងទេវលោក : ញាណទិព្វ, ត្រចៀកទិព្វ, ភ្នែកទិព្វ, វិមានទិព្វ ។ល។ ព. ប្រ. ដែលប្រហែលនឹងរបស់ទេវតា : ភ្នែកទិព្វ, មាត់ទិព្វ ។ល។ ប្រើជាបទសមាសរៀងភ្ជាប់ពីខាងដើមសព្ទឯទៀត អ. ថ. ទិព្វៈ ដូចជា
- ទិព្វចក្ខុ (--ច័កខុ ឬ--ច័ក) ន. (បា.; សំ. ទិវ្យចក្សុស៑ ឬ ទិព្យ--) ភ្នែកទិព្យ ។ ព. ប្រ. ភ្នែកដូចជាទិព្វ ។
- ទិព្វជង្គត (--ជង់គត់) កិ. ឬ គុ. (បា. ច្រើនឃើញប្រើជា ទិវង្គត (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) នោះ), ទិព្វជង្គត នេះជាពាក្យផ្សំប្រើ, មកពី បា. ទិវ > ទិព្វ + ជង្គម “ដំណើរទៅ” ឬ ជង្គត “ទៅហើយ, ដែលទៅហើយ”) ទៅកាន់ទេវលោកហើយ (ស្លាប់); ដែលទៅកើតជាទេវតាហើយ (ដែលស្លាប់ហើយ); ខ្មែរយើងប្រើជារាជសព្ទ : ទ្រង់សោយទិព្វជង្គត...។
- ទិព្វញ្ញាណ (ទិបព័ញ-ញាន) ន. (បា. ទិព្វញ្ញាណ; សំ. ទិវ្យ + ជ្ញាន) ញាណទិព្វ ។ ព. ប្រ. ញាណដូចជាទិព្វ ។
- ទិព្វនារី (--នារី) ន. (សំ. ទិវ្យ + នារី ឬ ទេវនារី) ស្រីសួគ៌, ស្រីអប្សរ ។
- ទិព្វនេត្រ (--នេត) ន. (សំ. ទិវ្យ + នេត្រ) ដូចគ្នានឹង ទិព្វចក្ខុ ។
- ទិព្វមន្ត (--មន់) ន. (បា. ទិព្វ + មន្ត; សំ. ទិវ្យ + មន្ត្រ) មន្តទិព្វ ។ ព. ប្រ. មន្តដ៏វិសេសដូចជាទិព្វ; ខាងសាសនាព្រាហ្មណ៍ច្រើនហៅពាក្យ ឱម ! ថា ទិព្វមន្ត (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ឱម !) ។
- ទិព្វរស (--រស់) ន. (សំ.ទិព្យរស) ទឹកទិព្វ; បរទ ។
- ទិព្វវ័ន ន. (បា. ទិព្វវន) ព្រៃទិព្វគឺសួនឬ ឧទ្យានទិព្វ ។ ព. ប្រ. សួនឬឧទ្យានដែលមានលំអ ប្រៀបប្រដូចនឹងសួនឬឧទ្យានរបស់ទេវតា ។
- ទិព្វវាចា ន. (បា. ទិព្វ + វាចា) សំដីទិព្វ ។ ព. ប្រ. សំដីដូចជាទិព្វ គឺសំដីដែលថាឲ្យកើតអ្វីក៏កើតដូចថា ។
- ទិព្វវាទ (--វាត) ន. (បា. ទិព្វ + វាទ) ដូចគ្នានឹង ទិព្វវាចា ។
- ទិព្វវិមាន (--វិមាន) ន. (បា.; សំ. ទិវ្យវិមាន) វិមានទិព្វ ។ ព. ប្រ. ប្រាសាទដែលមានលំអប្រៀបដូចវិមានទិព្វ ។
- ទិព្វសព្ទ (--ស័ប) ន. (សំ. ទិវ្យសព្ទ ឬ ទិព្យ--; បា. ទិព្វសទ្ទ) សំឡេងទិព្វ, សូរសព្ទជាទិព្វ ។ ព. ប្រ. សំឡេងឬសូរសព្ទដែលពីរោះប្រៀបស្មើនឹងសំឡេងសូរសព្ទជាទិព្វ ។
- ទិព្វសាក្សី (--សាកសី) ន. (សំ. ទិវ្យ + ទិព្យ + សាក្សិន៑; បា. ទិព្វ + សក្ខី) សាក្សីទិព្វ ។ ព. ប្រ. សាក្សីដែលឆ្លើយតាមសេចក្ដីពិតឥតមានល្អៀង បំភ្លឺដំណើរក្ដី ដែលកំបាំងដែលចង្អៀតឲ្យទូលាយងាយយល់ហាក់ដូចជាទេវតា មកបំភ្លឺចៅក្រមឲ្យឃើញសេចក្ដីពិត ។
- ទិព្វសោត ឬ ទិព្វស្រោត (--សោត ឬ-ស្រោត) ន. (បា. ទិព្វសោត; សំ. ទិវ្យ + ស្រោត ឬ ទិព្យ--) ត្រចៀកទិព្វ ។ ព. ប្រ. ត្រចៀកដូចជាទិព្វ ។ ទិព្វស្រោត្រ ដូចគ្នានឹង ទិព្វសោត ។
- ទិព្វារម្មណ៍ (ទិប-ពារ៉ម់) ន. (បា. ទិព្វ + អារម្មណ > ទិព្វារម្មណ) អារម្មណ៍ទិព្វ ។ ព. ប្រ. អារម្មណ៍ដូចជាទិព្វ ។
-
នារីរត្ន
( ន.នាមសព្ទ )
[--រ័ត]
(នារីរត្ន; នារីរតន) ស្ត្រីដែលមានលំអនិងចរិយាដ៏ប្រសើរទុកស្មើកែវវិសេស (ស្រី្តកែវ)
-
និម្មាបនិក
( ន.នាមសព្ទ )
[--ប៉ៈនិក]
អ្នកធ្វើឬបង្កើតអ្វីៗដោយឫទ្ធិ ។ អ្នកកាន់កាប់មុខការខាងកសាងលំអតាក់តែង...(ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) និម្មាបនកម្ម ទៀតផង; បារ. Architecte) ។
-
និយាយ
( ន.នាមសព្ទ )
(ន្យាយ ន. “សេចក្ដីសមគួរ, លំអដ៏សមគួរ; ការបញ្ចេញឧទាហរ-ណ៍”) នាំសម្ដីចេញ គឺពោលពាក្យ, ស្ដី, ថា : មាតាបិតាគួរប្រដៅកូនឲ្យរៀននិយាយស្ដីឲ្យត្រឹមត្រូវតាំងពីក្មេងតូចមក កុំបណ្ដោយឲ្យវាធ្លាប់និយាយខុស ។
-
នគរសោភិនី
( ន.នាមសព្ទ )
[នៈគៈរៈ-- ]
ស្រីអ្នកញ៉ាំងនគរឲ្យល្អ ឬស្រីមានលំអឆើតក្នុងក្រុង (ស្រីផ្កាមាស) ។
Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search
-
លំអ
( n )
[lumʔɑɑ]
- detail »
beauty, charm, nice personality, good manners; virtue, goodness, decency; adornment