Khmer Dictionary: ស
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
សញ្ជីវ័ន
( ន.នាមសព្ទ )
[ស័ញ-ជី-- ]
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(សញ្ជីវន) ការមានជីវិតរស់នៅ ។ ការបន្តអាយុ, ការចម្រើនអាយុ : ថ្នាំសញ្ជីវ័ន (ថ្នាំចម្រើនអាយុ); ហៅ សញ្ជីវនកម្ម “ការធ្វើឲ្យមានអាយុតទៅទៀត” ក៏បាន : ធ្វើសញ្ជីវនកម្ម; សញ្ជីវនកម្មតាមវិធីអនាម័យ ។
-
សញ្ជឹង
( កិ.កិរិយាសព្ទ, កិ. វិ.កិរិយាវិសេសនៈ ឬ កិរិយាវិសេសន៏ )
ទ្រឹងជញ្ជឹងគិតដោយអាការក្រៀមក្រំ : អង្គុយសញ្ជឹងធ្មឹងម្នាក់ឯង (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) សញ្ជប់ ផង) ។
-
សញ្ជែក
( កិ.កិរិយាសព្ទ )
បែក, រយះ, បែកខ្ញែក
-
សញ្ជ័យ
( ន.នាមសព្ទ )
[ស័ញ-ជៃ]
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(សញ្ជយ) ការឈ្នះស្រេចបាច់; ការប្រាបសត្រូវបាន; អ្នកដែលឈ្នះសត្រូវឬដែលប្រាបសត្រូវបាន ។ ព្រះនាមព្រះវរបិតានៃព្រះវេស្សន្តរ (ក្នុងវេស្សន្តរជាតក), ច្រើនហៅ ព្រះបាទស្រីសញ្ជ័យ “ព្រះបាទសញ្ជ័យមានស្រីសួស្ដី” ។
-
សញ្ឈា
( ន.នាមសព្ទ )
[ស័ញ-ឈា]
or សន្ធ្យា (សន់ធ្យា)
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(សំធ្យា ឬ សន្ធ្យា) វេលាព្រះអាទិត្យអស្ដង្គត, ពេលថ្ងៃលិច : ពេលសញ្ឈា, លុះដល់សន្ធ្យា, ហៅ សន្ធ្យាកាល ក៏បាន (ច្រ. ប្រ. ក្នុង ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ) ។ វេវ. សន្ធិប្រកាស ។
-
សញ្ញា
( ន.នាមសព្ទ )
[ស័ញ-ញ៉ា]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(សំជ្ញា) សេចក្ដីសម្គាល់, ការចំណាំ, ការចងចាំបាន : សញ្ញាជាធម្មជាតិមួយជាជំនួយចិត្តឲ្យចំណាំអ្វីៗបាន ។ នាម, អសាធារណនាម : ក្រុងភ្នំពេញ, ក្រុង ជាសញ្ញី ឬជាសាធារណនាម, ភ្នំពេញ ជាសញ្ញា ឬជាអសាធារណនាម (ព. វ.) ។ ដំណើរសម្ដែងអាការជាគ្រឿងសម្គាល់ឲ្យដឹងគ្នា : មិចភ្នែកឲ្យសញ្ញាគ្នា ។ ខ្មែរប្រើសំដៅសេចក្ដីថា “ការធ្វើសេចក្ដីប្តេជ្ញា, ការសន្យាគ្នា, ខសន្យា” ក៏បាន : ធ្វើសញ្ញាយល់ព្រមទៅវិញទៅមក; សំបុត្រសញ្ញា ។
- សញ្ញាខន្ធ ពួកឬកងសញ្ញាដែលរាប់ថាជាខន្ធមួយក្នុងខន្ធទាំង ៥ (ព. អ.) ។
- សញ្ញាចេតសិក សញ្ញាដែលរាប់ជាចេតសិកមួយក្នុងពួកចេតសិក ៥២ (ព. អ.) ។
- សញ្ញានិរោធ ដំណើររលត់សញ្ញា, សេចក្ដីរលត់ការចងចាំ ។
- សញ្ញាប័ដ (--បាត់) ដំបារ, ផ្ទាំង, បន្ទះ (ស្ពាន់, ឈើ ឬប្រាក់, មាស,...) ដែលមានអក្សរកត់ត្រាសេចក្ដីជាគ្រឿងសម្គាល់មុខការឬសម្គាល់ជាត្រាតាំង ។
- សញ្ញាបត្រ ឬ - --ប័ត្រ (បាត់) ក្រដាសកំណត់ហេតុសម្គាល់ចំណេះវិជ្ជា ចេញជាត្រាតាំងឲ្យជាព័ស្តុតាង ដល់អ្នករៀនដែលប្រឡងជាប់ មានអំណាចត្រូវទទួលយក (តាមលក្ខណប្បញ្ញត្តិ) : សញ្ញាបត្រប្រថមវិទ្យា, សញ្ញាបត្រឧត្តមវិជ្ជា ។
- សញ្ញាវិបត្តិ (--បាត់) ការភ្លាត់សញ្ញា ។
- សញ្ញាវិបរិត ការប្រែប្រួលសញ្ញា ។
- សញ្ញាវិបរិត ដែរ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) វិបល្លាស ផង) ។
- សញ្ញាវិមោក្ខ ការរួចឬផុតចាកសញ្ញា; ការរួចឬផុតព្រោះសញ្ញា ។
- សញ្ញាវិសេសនៈ (--សៈន៉ៈ) សព្ទជាវិសេសនៈរបស់អសាធារណនាម (ព. វ.) ។ល។
-
សញ្ញា --
(ម. ក្នុង ព. សញ្ញា) ។
-
សញ្ញាណ
( ន.នាមសព្ទ )
[ស័ញ-ញ៉ាន]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(សំជ្ញាន) សេចក្ដីដឹងជាក់, ការយល់ច្បាស់, សេចក្ដីចូលចិត្តស៊ប់; គ្រឿងសម្គាល់, អ្វីៗដែលប្រើជាគ្រឿងសម្គាល់កិច្ចការនីមួយ; យីហោ ។
- សញ្ញាណប័ដ (ស័ញ-ញ៉ាណៈបាត់) ដំបារឬបន្ទះស្ពាន់ជាដើម ដែលធ្លាក់ឬសរសេរអក្សរជាគ្រឿងសម្គាល់ការអ្វីមួយ, ដែលធ្លាក់ឬសរសេរយីហោ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) សមញ្ញាប័ដ>សមញ្ញាប័ដ ក្នុងពាក្យ សមញ្ញា ផង) ។
-
សញ្ញី
( គុ.គុនសព្ទ )
[ស័ញ-ញី ឬ--ញ៉ី]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(សំជ្ញិន៑) ដែលមានសេចក្ដីសម្គាល់, មានការចំណាំ,... ។ ពាក្យប្រើក្នុងវេយ្យាករណ៍ សំដៅចំពោះសព្ទដែលជាសាធារណនាម, ដូចជា : ក្រុងភ្នំពេញ, ក្រុង ជាសញ្ញី, ភ្នំពេញ ជាសញ្ញា (ម.ព. សញ្ញា ផង) ។
-
សញ្ញោជន
or សញ្ញោជនៈ
(ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) សំយោជន) ។
<< Prev 1 ... 15 16 17 18 19 20 Next >>