Khmer Dictionary: អាម

Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary

អាម ( ប.បរិវារសព្ទ )
ពាក្យសម្រាប់និយាយផ្សំជាមួយនឹងពាក្យ ឩម ថា : ឩមអាម អាគមដែលមានពាក្យ ឩម ផ្តើមជាមុន : ខ្ញុំមិនចេះឩមអាមស្តោះផ្លុំអ្វីទេ ចេះតែថ្នាំកែរោគតាមបន្ទាល់ ។ (ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ) : អាគមឩមអាម ព្រះពុទ្ធទ្រង់ហាម មិនឲ្យអ្នកបួស រៀនសូត្រកួចកាន់ ក្រណាន់ជ្រុលជ្រួស ភ្លេចគិតសីលផ្នួស ដើរស្តោះព្រួសគេ ។
អាម ( និ.និបាតសព្ទ ) [អាម៉ៈ] ( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
ពាក្យឆ្លើយ, ឆ្លើយទទួល “ករុណា, កណា, បាទ, ចា៎ស, ចា, ចា៎, អើ...”, ដូចជា អាម ភន្តេ ! ករុណា ទានប្រោស ! (សម្រាប់ប្រើតែខាង សំ. និង បា.) ។
អាមក ( គុ.គុនសព្ទ ) [--ម៉ៈកៈ] ( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(ឬជា អាម ក៏មាន) ឆៅ; ស្រស់ ។
- អាមកនិវាប, --និវាបៈ (--វាប ឬ --វាប៉ៈ) ឬ - អាមកសាក, --សាកៈ បន្លែឬអន្លក់ស្រស់, ឆៅ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) សាកៈ ផង) ។
- អាមកបាត្រ បាត្រឆៅ (បាត្រដីដែលមិនទាន់បានដុត) ។
- អាមកភត្ត បាយឆៅ ។
- អាមកភោជន ភោជនឆៅ ។
- អាមកភោជី អ្នកដែលចូលចិត្តបរិភោគអន្លក់ឆៅ; សត្វតិរច្ឆាន (មនុស្សស្រីឬសត្វតិរច្ឆានញីជា អាមកភោជិនី) ។
- អាមកសុសាន ឬ
- --ស្មសាន ស្មសានសម្រាប់ចោលអសុភស្រស់, ស្មសានដែលតម្កល់ឬកប់ខ្មោចស្រស់ ។
- អាមកសូប សម្លឆៅ ។ល។
អាមក--
(មើលក្នុងពាក្យ អាមក) ។
អាមណាម ( កិ.កិរិយាសព្ទ )
ដរធរ, រាលដាលឬដាលរាល; ប្រែក្លាយជា; ឆ្លងពីមួយដាលរាលទៅរកមួយ : ធ្វើយ៉ាងហ្នឹងនាំឲ្យអាមណាមដល់គេផង; អាមណាមទៅជាគ្រុន ។ ប្រើជា គុ. ក៏បាន :
- ជំងឺអាមណាម ជំងឺដរធរ ។
អាមន្តន ( ន.នាមសព្ទ ) [--ម៉ន់-តៈន៉ៈ ] or អាមន្តនៈ ( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(អាមន្តន; អាមន្រ្តណ) ការហៅរក; ការអញ្ជើញ, ការនិមន្ត; ធ្វើអាមន្តនៈ ។ អាមន្តនកថា ពាក្យហៅរក; ពាក្យអញ្ជើញ ឬពាក្យនិមន្ត ។
- អាមន្តនកិច្ច កិច្ចនិមន្តឬអញ្ជើញ ។
- អាមន្តនបណ្ណ ឬ --បត្រ សំបុត្រអញ្ជើញ, សំបុត្រអញ្ជើញភ្ញៀវ, សំបុត្រនិមន្ត ។
- អាមន្តនភាព ដំណើរអញ្ជើញឬនិមន្ត ។ល។
អាមន្តន --
(មើលក្នុងពាក្យ អាមន្តន) ។
អាមយ ( ន.នាមសព្ទ ) [--ម៉ៈយ៉ៈ ] or អាម័យ ( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(អាមយ) រោគ, អាពាធ, ព្យាធិ, ជំងឺ : ថ្នាំរម្ងាប់អាម័យ (ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ) : ខ្លួនអ្នកសព្វថ្ងៃ ពុំមានអាម័យ ទេឬយ៉ាងណា ? ប្រសិនបើមាន គួរថែរក្សា ឆាប់ៗរួសរ៉ា ទើបបានស្រួលខ្លួន ។ ព. ផ្ទ. អនាមយ ឬ អនាម័យ; អរោគ, អារោគ្យ ។
- អាមយភាព ភាពនៃជំងឺ; ដំណើរមានជំងឺ, ការខ្វះសុខភាព ។
អាមវាត ( ន.នាមសព្ទ ) [--ម៉ៈ-- ] ( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(< អាម “ឆៅ” + វាត “ខ្យល់”) ខ្យល់ដែលបណ្ដាលឲ្យហើមពោះ, ខ្យល់ហើមពោះ; រោគហើមពោះ (បណ្តាលអំពីការបរិភោគអាហារឆៅឬព្រោះអាហារមិនរលួយ) ។ (ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ ប្រើជា អាមវាតោ, អាមវាតា តាមចំនួនកាព្យក៏បាន) ។ ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ ប្រាប់ពីការរក្សាខ្លួនថា : រីអាមវាត ជារោគាពាធ ហើមពោះច្រអឹង កើតពីបរិភាគ អាហាររឹងៗ ដែលពុំអាចនឹង រលាយឆាប់បាន ។ ពុំនោះកើតព្រោះ អាហារស្រស់ៗ ឆៅទាំងប៉ុន្មាន ដែលក្រ-រលាយ ក៏សឹងតែមាន អ្នកថែទាំប្រាណ ត្រូវស្ទាបស្ទង់មើល ។ល។
អាមសូល ( ន.នាមសព្ទ ) [--ម៉ៈ-- ] ( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(< អាម “ឆៅ” + សូល “ការចាក់ដោត”; អាមឝូល) ជំងឺចុកសៀតពោះ, ជំងឺចុកពោះ (បណ្តាលអំពីការបរិភោគអាហារឆៅជាដើម) ។ ព. កា.ពាក្យកាព្យ គឺពាក្យសម្រាប់ប្រើក្នុងកាព្យ ដាស់តឿនឲ្យស្គាល់អាម័យនិងអានាម័យ : អាមសូលជារោគចុកសៀតពោះ កើតព្រោះអាហារស្រស់ឆៅៗ គួរស្ទាបស្ទង់មើលកុំសៅដៅ ជួនមេរោគនៅនោះក៏មាន ។ ចាស់ថាថ្នមខ្លួនស្ងួនចំណី ថ្នមស្រីកុំប្រើការឈ្លានពានអាម័យត្រូវចៀសកុំឲ្យមាន ទោះឃ្លានត្រូវមើលសិនសឹមស៊ី ។ ត្រូវតែឲ្យមានអនាម័យ រាល់យប់រាល់ថ្ងៃត្រូវសម្ភី រក្សាខ្លួនប្រាណជន្មជីវី ដ្បិតស្លាប់ព្រោះស៊ីក៏សឹងមាន ។

1 2 3 Next >>

Headley's Khmer-English Dictionary

អាម [ʔaam] - detail »
អាម ( i ) [ʔaam] - detail »
polite response particle in Sanskrit and Pali
អាមក ( adj ) [ʔaameaʔkaʔ] - detail »
to be unripe, green, fresh; uncooked
អាមណាម ( v ) [ʔaam - naam] - detail »
to spread out; to contaminate.
អាមណាម ( adj ) [ʔaam - naam] - detail »
to be transmitted, passed on, epidemic, contagious
អាមណាម ( adj ) [ʔaam - naam] - detail »
to be very weak / decrepit
អាមន្តនៈ ( n ) [ʔaamɑntaʔnaʔ] - detail »
invitation, hospitality, friendly relations
អាមយ ( n ) [ʔaamaʔyaʔ] - detail »
illness, disease
អាមវាត ( n ) [ʔaamaʔviet] - detail »
gas that causes stomach-ache; colic, stomach-ache
អាមសូល ( n ) [ʔaamaʔsool] - detail »
stomach-ache

Next >>