Khmer Dictionary: អង្គ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
អង្គារ
( ន.នាមសព្ទ )
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
ធ្យូង ។ រ. ស. ព្រះអង្គារ ធ្យូងដែលសល់ពីការថ្វាយព្រះភ្លើងព្រះបរមសពព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធឬព្រះរាជា បើរៀងភ្ជាប់ពីខាងដើមសព្ទដទៃ អ. ថ. អង់-គារៈ ដូចជា អង្គារការ, --ការី ឬ --ក្រឹត អ្នកដុតធ្យូង (បើស្ត្រីជា អង្គារការិកា ឬ អង្គារការិនី) ។
- អង្គារដ្ឋាន ឬ - --ស្ថាន កន្លែងដាក់ធ្យូង ។
- អង្គារថូប ឬ - --ស្តូប ស្តូបដែលបញ្ចុះព្រះអង្គារ : អង្គារថូបព្រះសព្វញ្ញុពុទ្ធជាទីគោរពនៃពុទ្ធមាមកជន ។
- អង្គារទារុ ឬ - --ព្រឹក្ស ឈើដែលប្រើការដុតធ្យូងបាន ។
- អង្គារធានិការ ឬ - --ធានី ជើងក្រាន; ជើងក្រានធ្យូង ។
- អង្គារបាត្រី (--ប៉ា--) ជើងក្រានដុតធ្យូង, ឡដុតធ្យូង (ហៅ អង្គារលេណ ឬ អង្គារលេណដ្ឋាន ក៏បាន) ។ អង្គារពាណិជ (--និច) អ្នកលក់ធ្យូង ។
- អង្គារពាណិជ្ជ, --ពាណិជ្យ ឬ - --វណិជ្ជា ការឬរបរលក់ធ្យូង, ជំនួញធ្យូង ។ល។
-
អង្គារ
( ន.នាមសព្ទ )
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
ឈ្មោះផ្កាយព្រះគ្រោះទី ៣ : ផ្កាយអង្គារ ។ ឈ្មោះថ្ងៃទី៣ នៃសប្តាហ៍ : ថ្ងៃអង្គារ ។ ឈ្មោះយាមទី ៣ នៃត្រៃយាម : ព្រះសក្យមុនីទ្រង់ចូលបរិនិញ្វននៅថ្ងៃអង្គារយាមអង្គារក្នុងបច្ចូសសម័យថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែពិសាខឆ្នាំម្សាញ់ ... ។
- អង្គារទិន, --ពារ ឬ - --វារៈ (អង់-គារៈ--) ថ្ងៃអង្គារ (ព. ហ.) ។
-
អង្គារ--
(មើលក្នុងពាក្យ អង្គារ ១ និង ២ ន.) ។
-
អង្គារិ
( ន.នាមសព្ទ )
[--រិនី]
or អង្គារិណី
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
ជើងក្រានតូចដែលលើកចុះលើកឡើងបាន; ជើងក្រានសៀម; អាំងឡូវ ឬ ជើងក្រានអាំងឡូវ ។
-
អង្គាលឿង
(ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) អង្គា ២ ន.) ។
-
អង្គាស
( កិ.កិរិយាសព្ទ )
ឃោស្នាគ្នា, ប្រកាសប្រាប់គ្នា ឲ្យចូលប្រាក់កាសឬទេយ្យទានផ្សេងៗតាមសទ្ធា ក្នុងការធ្វើទាន : អង្គាសប្រាក់, អង្គាសអង្ករ ។ ប្រគេនចង្ហាន់ដល់ភិក្ខុសង្ឃដោយការខ្នះខ្នែងលៃលកឲ្យគ្រប់គ្រាន់ : ពួកទាយកអង្គាសចង្ហាន់ភិក្ខុសាមណេរ ។ គុ. ដែលបានមកដោយឃោស្នាគ្នា : ប្រាក់អង្គាស ។
-
អង្គាសីល
(ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) អង្កា ២ ន.) ។
-
អង្គីករណ៍
( ន.នាមសព្ទ )
or អង្គីការ
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(អង្គីករណ ឬ --ការ) ការធ្វើសញ្ញាឬប្ដេជ្ញាដោយព្រមព្រៀងគ្នា; សញ្ញាឬសន្យាដែលធ្វើដោយបានយល់ព្រមជាមួយគ្នា : ធ្វើការតាមអង្គីករណ៍; ប្រតិបត្តិតាមអង្គីការ ។
-
អង្គីរស
( ន.នាមសព្ទ )
[អង់-គីរស់ ]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(អង្គិ-- ឬ អង្គី--; អង្គិរស៑ ឬ ជា អង្គិរ, អង្គិរស ក៏មានខ្លះ “អ្នកមានពន្លឺភ្លឺចាំងចេញពីកាយ”) ព្រះនាមព្រះសក្យមុនីសម្មាសម្ពុទ្ធ : ព្រះអង្គីរស ។ នាមនៃឫសីអ្នកតែងវេទមន្តឬអ្នកតែងពាក្យសម្រាប់សូត្រថ្វាយពរក្នុងវេទ.... (លទ្ធិព្រាហ្មណ៍) ។
-
អង្គឺ
( និ.និបាតសព្ទ )
( ព. បុ.ពាក្យបុរាណ ( ពាក្យខ្មែរបុរាណ ) )
មិនគឺ, មិនមែន, មិនមែនជា, ពុំមែនជា; មិនដែល, ពុំដែល : អង្គឺខ្ញុំទេ មិនមែនខ្ញុំទេ; អង្គឺសត្វអង្គឺបុគ្គល ពុំមែនជាសត្វពុំមែនជាបុគ្គល ។
- អង្គឺក្តី ពុំមែនជាដំណើរ, មិនមែនជាហេតុ ។
- អង្គឺមាន ពុំដែលមាន, មិនដែលសោះ, ទេសោះ ។ ប្រើពាក្យ ឥត ពីខាងដើមផងក៏មាន (សេចក្ដីនៅជាបដិសេធដូចដែល) :
- ឥតអង្គឺមាន ឥតដែលមាន, ទេសោះ (ច្រើនតែប្រើពាក្យ ក៏ ផ្សំពីខាងដើម) : ខ្ញុំនឹងដែលបានឃើញរបស់នោះ សូម្បីតែម្តងក៏ឥតអង្គឺមាន ។